Mantavloeren

De termen ‘betonrot’ en ‘Manta’ is een veel gehoorde combinatie.
Maar wat is een Mantavloer nu eigenlijk, en waarom is een Mantavloer gevoelig voor ‘betonrot’?

Manta vloerelementen

Gedurende de jaren zestig en zeventig stond het bouwen van woningen onder hoge tijdsdruk. Er was een woningtekort en productie had prioriteit.

Fabrikanten zoals Kwaaitaal – Vormbeton B.V. en Betonindustrie Woerden B.V. (Manta Systeemvloer) brachten in deze tijd geprefabriceerde betonnen vloerelementen op de markt waarmee het mogelijk werd gemaakt vanaf de fundering snel verder te bouwen.

Het succes van deze producten was groot en de vraag oversteeg al snel de gangbare productiecapaciteit. Om de productie te kunnen vergroten werden met name bij Manta regelmatig verhardingsversnellers (bijvoorbeeld in de vorm van calciumchloride) toegevoegd aan de verse betonspecie. Dit heeft geleid tot corrosie (roesten) van de staalwapening met betonschade als gevolg. Dit schadeproces wordt in de volksmond ‘betonrot’ genoemd.

Hoe herken ik een Mantavloer?

Manta vloerelementen zijn gedurende de periode van 1965 tot 1983 geproduceerd en toegepast. Tussen 1981 en 1983 zijn nog slechts enkele projecten gerealiseerd. Een Mantavloer is redelijk eenvoudig te herkennen aan de specifieke vorm van de elementen. Een Manta vloerelement is opgebouwd uit een vlakke betonnen plaat (vaak met een dun isolatielaagje) en twee draagribben met daarin de staalwapening die zorgt voor de draagkracht van het betreffende vloerelement. U weet dus wanneer u een verhoogde kans op een schadevloer heeft als de onderzijde van uw vloer er uitziet zoals in onderstaande tekening is weergegeven:

Hoe gevaarlijk is het?

De kruipruimtes onder de begane grondvloeren in Nederland zijn vaak vochtig en warm. Helaas zijn dit de ideale omstandigheden voor voortgaande corrosie. Door het corroderen van de wapening wordt roest gevormd, waardoor de betondekking (dat wil zeggen, het beton rondom het wapeningsstaal) scheurt en er uiteindelijk wordt afgedrukt (vaak in de vorm van schollen). De hoeveelheid en ernst van de schade varieert van element tot element en dus van vloer tot vloer.

De wapening welke in de draagribben van een Manta vloer is aangebracht is bedoeld om de trekkrachten, welke bij het belasten van de vloer in de onderzijde van het beton ontstaan, op te kunnen nemen. Het wegroesten van deze wapening kan dus resulteren in een forse draagkrachtvermindering van de vloer. ‘Betonrot’ zorgt er dus voor dat de constructieve en functionele eigenschappen waarop de vloer is ontworpen niet meer gegarandeerd kunnen worden. In het ergste geval kan de vloer bij een te hoge belasting dus doorbuigen, of zelfs volledig bezwijken. Daarnaast leidt een betonschadevloer tot waardevermindering van uw woning of complex.

Hoe herken ik ‘betonrot’?

‘Betonrot’ (corrosieschade) is niet altijd even gemakkelijk te herkennen. De wapening is immers omringt door een laag beton. De eerste fase van het corrosieproces is dan ook vaak (nog) niet zichtbaar. Door het roesten van de wapening neemt het volume van het staal langzaam toe en wordt er druk opgebouwd in het omliggende beton, tot deze scheurt of zelfs volledig afgedrukt wordt. We hebben het hier dus over een proces van lichte tot (zeer) ernstige schade, weke steeds gemakkelijker te herkennen is.

Niet alle zichtbare schade wordt veroorzaakt door chloride (toegevoegde verhardingsversnellers). Er zijn ook nog andere oorzaken mogelijk welke voor betonschade zorgen.
Een greep uit andere voorkomende vormen van schade aan Manta vloerelementen:

• Mechanische schade
  Dit is schade welke kan ontstaan gedurende de bouw of het gebruik van de vloer. Denk hierbij aan het onvoorzichtig omgaan met de vloerelementen tijdens de bouw, waarbij stukken van het beton beschadigd zijn geraakt door stoten of het te hard neerleggen van de elementen. Een andere (veel voorkomende) oorzaak is het beschadigen van het beton door het (achteraf) aanbrengen van doorvoerleidingen en afvoeren. Denk hierbij aan een toiletafvoer, keukenafvoer, CV-leidingen etc.
• Schade door een te geringe betondekking
  Door een te geringe dekking van het beton rondom de wapening (enkele mm’s) kan vocht en zuurstof gemakkelijk door de poriën van het beton tot aan de wapening doordringen waardoor de wapening eveneens kan gaan roesten. Omdat de omliggende betondekking al zeer gering is, wordt deze gemakkelijk en snel afgerukt (meestal zijn er schollen zichtbaar), waardoor de wapening volledig bloot komt te liggen en verder blootgesteld wordt aan het (doorgaans vochtige) klimaat.
• Carbonatatieschade
  Een beetje een ingewikkeld verhaal, maar doordat het beton blootgesteld wordt aan onze atmosfeer, dringen gassen als CO2 (kooldioxide) via de poriën van het beton naar binnen. Het CO2 gas condenseert tegen de koude wanden van de betonporiën en reageert vervolgens als een zure vloeistof met de calciumhydroxide van het cementsteen tot calciumcarbonaat (vandaar de term ‘carbonatatie’). Tijdens deze reactie daalt de pH-waarde van het poriënwater in het beton met als gevolg dat de wapening niet meer voldoende beschermd wordt door het omliggende beton. Vanaf dit moment is slechts water en zuurstof nodig om het staal te laten roesten.

Is mijn Mantavloer nog te redden?

Een Mantavloer met schade is gelukkig (vrijwel) altijd te herstellen. Als erkende aanbieder van betonreparaties bieden wij u kwaliteit zonder de kosten uit het oog te verliezen. Door het combineren van verschillende herstelmethoden bieden wij u een definitieve oplossing met waardebehoud van uw woning of complex.

• Licht beschadigde vloerelementen kunnen worden hersteld door reparatie van het beton en kathodische bescherming van het wapeningsstaal met zink. Hierdoor wordt het ontstaan en het zich uitbreiden van de betonschade actief tegengegaan.
• Zwaar beschadigde vloerelementen kunnen door ons constructief ondersteund of versterkt worden met opspanliggers en staalprofielen. Hierbij wordt een zwaar verzinkte staalconstructie aangebracht in de boog van ieder te ondersteunen element en draagt deze constructie voortaan actief de belasting van dat element in de vloer.

Vloerinspectie

Alvorens een vloer te kunnen herstellen zal er eerst een inspectie uitgevoerd moeten worden om de hoeveelheid en ernst van de (eventueel) aanwezige schadekenmerken goed in kaart te brengen. Om een schadevloer op een correcte en objectieve wijze te kunnen beoordelen, heeft de overheid hiervoor een protocol ontwikkeld. Dit protocol is omschreven in de CUR-Aanbeveling 79:2016  en is getiteld Kwaaitaal en Manta begane grondvloeren. Inspectie, advies en maatregelen. Onze inspecteurs houden zich aan dit protocol waardoor u een rechtsgeldige rapportage met bijbehorend hersteladvies van ons kan verwachten.